|
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Katechezy
Szkoła Podstawowa im. Janiny i Cyryla Zalewskich w Biesowicach
rok szkolny 2023/2024
1. Wstęp:
„Pojęcie oceny w nauce religii jest szerokie, bowiem zastosowania poznanej prawdy w życiu i postępów nie można odmierzyć, obliczyć matematycznie. Ocena na katechezie nie dotyczy wyłącznie sprawdzania wiadomości, lecz także umiejętności, postawy, zdolności twórczych, rozwoju zainteresowań, motywacji do uczenia się, a głównie kształtowania cech charakteru, woli odpowiedzialności za swoje czyny, dokładności, wytrwałości, pracowitości, kultury osobistej, zgodności postępowania z przyjętą wiarą. Życie sakramentalne, choć podlegające trosce na katechezie jest wyłączone z oceniania, by nie prowadzić do rytualizmu”1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 10 maja 1999r. Nr 41 poz. 413) w paragrafie 1 pkt. 5 stwierdza: Zasady oceniania z religii (etyki) regulują odrębne przepisy. Ocena nie jest na katechezie elementem zasadniczym. Ocena z religii musi mieć swój odrębny cel, podporządkowany celowi katechezy. Jest nim przybliżenie do Chrystusa. Ocena musi być sprawiedliwa, a jednocześnie pobudzająca uczniów do aktywności i twórczej pracy.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z KATECHEZY zostały opracowane na podstawie programu nauczania religii zatwierdzonego przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski w Radomiu z dnia 20.09.2001 r. Przedmiotowy System Oceniania z katechezy jest zgodny z Rozporządzeniem MEN z dnia 19 kwiecień 1999 r.
• Dyrektorium Kościoła Katolickiego w Polsce z dnia 20 VI 2001 r.:
„Nr 83. Podstawą wystawiania oceny szkolnej w nauczaniu religii jest wiedza ucznia, jego umiejętności, a także aktywność, pilność i sumienność. Nie powinno się natomiast oceniać za udział w praktykach religijnych. Należy, bowiem przyjąć zasadę, obecną też w katechezie parafialnej przed 1990 rokiem, że życie religijne jest przedmiotem osądu sumienia dokonywanego wobec Boga”
2. Zasady w ocenianiu:
1. Obiektywność – zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania.
2. Jawność – podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia (systematyczne wpisy do dziennika elektronicznego).
3. Instruktywność – wskazanie na występujące braki.
3. Zróżnicowanych form i rodzajów kontroli:
1. Kontrola wstępna (dokonanie diagnozy wiedzy i umiejętności w początkowej fazie kształcenia).
2. Kontrola bieżąca (sprawdzanie w trakcie trwania procesu kształcenia).
3. Kontrola końcowa (dotyczy zakończonego etapu kształcenia).
4. Metody kontroli i ocen:
1. Konwencjonalne (bieżąca kontrola, prace pisemne, posługiwanie się książką, ćwiczenia praktyczne, kontrola graficzna, obserwacja uczniów w toku ich pracy itp.).
2. Techniczne sposoby kontrolowania procesu dydaktycznego (kontrola i ocena przy pomocy zróżnicowanych zadań testowych).
5. Sposoby oceniania:
-Ocena kształtująca,wartościowanie gestem, słowem, mimiką, stopniem.
6. Elementy wchodzące w zakres oceny z religii:
1. Ilość i jakość prezentowanych wiadomości.
2. Zainteresowanie przedmiotem.
3. Stosunek do przedmiotu.
4. Pilność i systematyczność.
5. Umiejętność zastosowania poznanych wiadomości w życiu.
6. Na ocenę z religii nie ma wpływu udział w praktykach religijnych (np. uczestnictwo we Mszy św.)
Kontrola i ocena w religii nie dotyczy wyłącznie sprawdzenia wiadomości, lecz także wartościowania umiejętności, postaw, zdolności twórczych, rozwoju zainteresowań, motywacji uczenia się, a głównie kształtowania cech charakteru, woli, odpowiedzialności za swoje czyny, dokładności, wytrwałości, pracowitości, kultury osobistej, zgodności postępowania z przyjętą wiarą.
7. Ocenianie ma na celu:
a) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych,
b) motywowanie ucznia do dalszej pracy,
c) pomaganie uczniowi w samodzielnym planowaniu jego rozwoju,
d) systematyczne informowanie rodziców (prawnych opiekunów) o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,
e) umożliwienie nauczycielom doskonalenie organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej.
8. Ocenie podlegają:
1. Pisemne prace kontrolne, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane przez nauczyciela z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. Ponadto kartkówki ; zakres ich materiału powinien obejmować nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy. Pisemne prace kontrolne są do wglądu uczniów, a rodziców na ich zapotrzebowanie.
2. Odpowiedzi ustne dotyczące materiału z zakresu trzech ostatnich lekcji.
3. Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórzenia itp.
4. Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco.
5. Ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywanych podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej.
6. Prowadzenie zeszytu.
7. Przygotowanie do poszczególnych katechez.
8. Korzystanie z Pisma Świętego, podręcznika i innych materiałów katechetycznych.
9. Zaangażowanie w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym, zaangażowanie w przygotowanie gazetek szkolnych, udział w konkursach religijnych, systematyczne uczestnictwo w kołach przedmiotowych.
10. Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do lekcji
Uczeń zawsze ma prawo poprawić ocenę na wyższą.
Nauczyciel nie stosuje wagi oceny w dzienniku elektronicznym.
Ocena na koniec semestru jest przybliżoną średnią ważoną z ocen cząstkowych.
9. Skala ocen:
- celujący (6)
- bardzo bobry (5)
- dobry (4)
- dostateczny (3)
- dopuszczający (2)
- niedostateczny (1)
10. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne opis oczekiwanych osiągnięć uczniów na poszczególne oceny:
1.Kl.I-III
- Ocena celujący
• uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej,
• wykazuje się znajomością tematu,
• wypowiada się poprawnie, logicznie i wyczerpująco na dany temat,
• twórczo rozwija swoje uzdolnienia, dba o własną formację religijną
• angażuje się w prace pozalekcyjne np. gazetki religijne, montaże sceniczne ( np. apele, jasełka...), pomoce katechetyczne, itp.,
• uczestniczy w konkursach o tematyce religijnej ( np. wiedzy religijnej, plastycznych, literackich...),
• jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotunie budzi żadnych zastrzeżeń,
• posiada inne osiągnięcia indywidualne promujące ocenę celującą.
- Ocena bardzo dobry
• uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej,
• opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określonypoziomem nauczania religii,
• rozumie poprawnie uogólnienia i potrafi wyjaśnić związki między prawdami bez pomocy nauczyciela
• stara się być świadkiem wyznawanej wiary,
• posiada pełną znajomość „Małego katechizmu”,
• aktywnie uczestniczy w lekcjach religii,
• jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem,
• wykazuje inne możliwości indywidualne promujące ocenę bardzo dobrą.
-Ocena dobry
• uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej,
• opanował wiedzę w zakresie edukacyjnym na poziomie dobrym
• rozumie poznane prawdy i potrafi je logicznie powiązać, uogólniać,
• wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości,
• potrafi posługiwać się terminami naukowymi,
• wykazuje się dobrą znajomością „Małego katechizmu”,
• podczas lekcji ma określone pomoce np. zeszyt, karty pracy, podręcznik
• systematycznie uczestniczy w lekcjach religii,
• jest zainteresowany przedmiotem,
• stara się być aktywnym podczas lekcji,
• posiada inne osiągnięcia indywidualne promujące ocenę dobrą.
-Ocena dostateczny
• uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny dopuszczającej,
• uczeń opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy iumiejętności,
• uczeń wykonuje zadania przy pomocy nauczyciela i z jego pomocą potrafi rozwiązać problemy teoretyczne i praktyczne
• poznane prawdy potrafi przekazać przy pomocy potocznego języka,
• wykazuje się dostateczną znajomością „Małego katechizmu”,
• prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanieprzedmiotem,
• inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące ocenę dostateczną
-Ocena dopuszczający
• minimalna wiedza w zakresie materiału przewidzianego programem,uczeń opanował podstawowe pojęcia religijne,
• niezrozumienie podstawowych uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk,
• słaba umiejętność wykorzystania wiedzy i tylko z pomocą nauczyciela,
• ma trudności ze słownym przekazywaniem wiedzy /nie wynikające z innych przyczyn niż uczenie się/
• ma problemy ze znajomością „Małego katechizmu”,
• niechętny udział w procesie dydaktycznym,
• lekceważący stosunek do przedmiotu,
• inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dopuszczającą.
-Ocena niedostateczny
• brak wiadomości i umiejętności programowych
• uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą,
• ma lekceważący stosunek do przedmiotu,
• nie angażuje się
2.Kl.IV-VIII
- Wymagania ponadprogramowe(wykraczające) ocena celujący:
•Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej.
•Prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ.
•Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.
•Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną.
•Angażuje się w prace pozalekcyjne (np. gazetki religijne, montaże sceniczne, pomoce katechetyczne itp.).
•Osiąga sukcesy w konkursach wiedzy religijnej.
•Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń.
•Wykazuje się umiejętnościami i wiadomościami wykraczającymi poza wymagania edukacyjne; jego praca jest oryginalna i twórcza oraz wskazuje na dużą samodzielność.
•inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę celującą.
-Wymagania dopełniające ocena bardzo dobry
•Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej.
•Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii.
•Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ.
•Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.
•Odznacza się pełną znajomością katechizmu.
•Aktywnie uczestniczy w religii.
•Uczestniczy w konkursach wiedzy religijnej.
•Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem.
•Odpowiedzialnie włącza się w dynamikę i przeżycia roku liturgicznego.
•Opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności wyznaczonych przez nauczyciela programem nauczania; osiągnięcia ucznia należą do złożonych i wymagających samodzielności.
•Inne możliwości indywidualne ucznia promujące ocenę bardzo dobrą.
-Wymagania rozszerzające –ocena dobry
•Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej.
•Opanował materiał programowy z religii.
•Prezentuje wiadomości powiązane związkami logicznymi.
•Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska inspirowane przez nauczyciela.
•Stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych.
•Wykazuje się dobrą znajomością katechizmu.
•Korzysta z pomocy dydaktycznych podczas zajęć lekcyjnych (podręcznik, zeszyt ucznia i inne).
•Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii.
•Wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości.
•Postawa ucznia nie budzi wątpliwości.
•Stara się być aktywnym podczas lekcji.
•Wiadomości i umiejętności ucznia przewidziane programem nauczania nie są pełne dla danego etapu nauczania, ale wiele umiejętności ma charakter złożony i samodzielny.
•Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę dobrą.
-Wymagania podstawowe- ocena dostateczny
•Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności.
•Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii.
•Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, połączonymi związkami logicznymi.
•Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska z pomocą nauczyciela.
•Potrafi stosować wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela.
•W przekazywaniu wiadomości z religii popełnia niewielkie i nieliczne błędy.
•Wykazuje się podstawową znajomością katechizmu.
•Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem.
•Wiadomości i umiejętności ucznia są na poziomie podstawowych wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania dla danego etapu; wiadomości i umiejętności należą do przystępnych, o średnim stopniu złożoności i wystarczą do pomyślnego dalszego uczenia się.
•Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dostateczną.
-Wymagania konieczne - ocena dopuszczający
•Opanował konieczne pojęcia religijne.
•Wykazuje się luźno zestawionym poziomem wiadomości programowych.
•Prezentuje mało zadowalający poziom postaw i umiejętności.
•Wykazuje brak rozumienia podstawowych uogólnień.
•Cechuje się brakiem podstawowej umiejętności wyjaśniania zjawisk.
•Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela.
•Ma problemy ze znajomością katechizmu.
•Wykazuje poprawny stosunek do religii.
•Opanował elementarne wiadomości i umiejętności programowe przewidziane dla danego etapu edukacyjnego; są to wiadomości i umiejętności bardzo przystępne, proste i praktyczne, niezbędne w funkcjonowaniu szkolnym i pozaszkolnym.
•Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dopuszczającą.
-Ocena niedostateczny
•Wykazuje rażący brak wiadomości programowych.
•Cechuje się brakiem jedności logicznej między wiadomościami.
•Prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk.
•Wykazuje zupełny brak umiejętności stosowania wiedzy.
•Podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy.
•Nie wykazuje się znajomością katechizmu.
•Lekceważy przedmiot.
•Opuszcza lekcje religii.
•Inne uwarunkowania indywidualne ucznia wskazujące na ocenę niedostateczną.
W ramach Oceniania kształtującego uczniowie są zobowiązani do prowadzenia zeszyt zw. Zeszy OK, który nie podlega ocenie.
Uczeń i rodzic ma prawo odwołać się od proponowanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu w terminie ustalonym w Statucie Szkoły. Zasady uzyskania oceny wyższej niż proponowana określone są w PZO
Przedmiotowy system oceniania został opracowany na podstawie Programu nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach zatwierdzonego przezKomisję Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polskiw dniu 9 czerwca2010 (nr programu AZ-2-01/10)i jest zgodny z Rozporządzeniem MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.)
Ocena kształtująca w SP w Biesowicach.
Na lekcji uczeń oceniany będzie według wybranych elementów oceniania kształtującego („OK”), tak by wspomóc go w procesie uczenia. Ocena kształtująca służy do tego, aby uczeń uświadomił sobie, co zrobił dobrze, co źle i jak może poprawić swoją pracę. Ma też na celu zrezygnowanie ucznia z „walki o ocenę” na koszt świadomego uczenia się - „chcę wiedzieć, umieć”
Nie zmienia to wewnątrzszkolnego oceniania, tylko je uzupełnia. Uczeń oceniany jest wg PZO.
Elementy „OK.”
Nauczyciel:
1.Określa cele lekcji i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia.
Nauczyciel przed przystąpieniem do planowania lekcji zastanawia się, jakie cele chce zrealizować z uczniami podczas lekcji. Określa też, co chce, aby uczniowie osiągnęli. Często cel, który stawia sobie nauczyciel, może być dla ucznia niejasny. Dlatego nauczyciel musi go tak sformułować, aby stał się on zrozumiały dla każdego ucznia. Pod koniec lekcji wraz z uczniami nauczyciel sprawdza, czy cel został osiągnięty.
2.Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia.
Uczeń musi wiedzieć, co dokładnie będzie podlegało ocenie. Nauczyciel sam lub wraz z uczniami ustala kryteria oceniania - co będzie brane pod uwagę przy ocenianiu (NaCoBeZu) czyli, co będzie dowodem na to, że cele zostały osiągnięte. Kryteria pomagają uczniom przygotować się do sprawdzianu oraz wykonać pracę tak, aby postawiony przez nauczyciela cel został zrealizowany. Nauczyciel konsekwentnie ocenia tylko to, co wcześniej zapowiedział.
3. Stosuje informację zwrotną.
Nauczyciel stawia ocenę sumującą, ale jednocześnie przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Dobra informacja zwrotna jest sztuką, ale zawsze powinna zawierać cztery elementy:
• wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia,
• odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia,
• wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę,
• wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej. Informacja zwrotna musi być ściśle związana z kryteriami oceniania określonymi przed wykonaniem zadania (czyli z NaCoBeZu).
4.Potrafi formułować pytania kluczowe.
Pytania kluczowe to pytania, które skłaniają uczniów do myślenia. Takie pytania ukazują uczniom szerszy kontekst omawianego zagadnienia, zachęcają do poszukiwania odpowiedzi i silniej angażują w naukę.
5.Potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w lekcję.
Zadawanie pytań w ocenianiu kształtującym polega na włączaniu wszystkich uczniów w myślenie nad rozwiązywaniem problemu postawionego przez nauczyciela. Ma temu służyć m.in.:
• wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź ucznia,
• kierowanie przez nauczyciela pytania do wszystkich uczniów, a nie tylko do zgłaszających się,
• poszukiwanie w parach odpowiedzi na pytania nauczyciela,
• niekaranie za błędne odpowiedzi,.
• Zadawanie uczniom pytań „otwartych”.
6.Wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską.
Uczniowie – na podstawie podanych kryteriów oceniania – wzajemnie recenzują swoje prace, dają sobie wzajemnie wskazówki, jak je poprawić. Jeśli uczeń sam potrafi ocenić, ile się nauczył i co jeszcze musi zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego i odpowiedzialnego uczestnika tego procesu.
7. Wprowadza „OK” Zeszyt
Zeszyt ma stać się dla ucznia ważnym elementem w procesie uczenia się. Narzędziem wspierającym i pomagającym się uczyć, miejscem notatek i jednocześnie formą dokumentacji procesu uczenia się. Uczeń prowadzi go „po swojemu” czyli tak by jak najwięcej przyswoić nowego materiału. Taki zeszyt daje też możliwość zadecydowania, w jaki sposób zapisać ważne dla siebie informacje i jak sprawić, aby zwykła notatka uczniowska stała się własnym, ciekawym i użytecznym zapisem, dzięki któremu będzie można rzeczywiście się czegoś nauczyć.
Jadwiga Kamińska
|
